فرهنگستان فوتبال ـ پس از انصراف علیرضا خجسته جودوکار ایرانی از شرکت در المپیک، به دلایلی که خانوادگی اعلام شد، اما به نظر می‌رسد به خاطر احتمال رویارویی با حریفی از رژیم صهیونیستی در دور دوم مسابقات باشد، بار دیگر بحث‌هایی در خصوص عملکرد ورزشکاران ایرانی و خودداری آنان برای انجام مسابقه با نمایندگان رژیم صهیونیستی نقل محافل ورزشی شده است.
فرهنگستان فوتبال در گزارش زیر به تاریخچه این مسأله پرداخته است و اینکه از چه زمانی ورزشکاران ایرانی در برابر حریفان اسرائیلی خود حاضر نشدند.
اولین مصاف ایران و اسرائیل
اولين مصاف مهم ورزش ايران و اسراييل در سال ۱۹۵۸ ميلادى رقم خورد و تيم ملى فوتبال ايران در بازى‌هاى آسيايى توكيو با ۴ گل به اين كشور باخت.
اما دو سال بعد در مرحله مقدماتى جام ملت‌هاى آسيا، ايران با سرمربيگرى فرانتس مساروش با ۳ گل بر اسراييل غلبه كرد.
مهم‌ترين جدال ورزشى اين دو كشور اما در روز ۲۹ ارديبهشت ۱۳۴۷ در ورزشگاه امجديه برگزار شد که قيمت بليت تماشاى اين ديدار در بازار سياه به چند برابر رسيد.
ايران در اين مسابقه ۲ بر يك به پيروز شد و جام قهرمانى را نصيب خود كرد. در آن بازى‌ها همايون بهزادى به اتفاق موشه رومانو و گيورا اشپيگل از اسراييل آقاى گل شدند.
آيت الله خامنه‌اى، سال ۱۳۶۲ در گفتگويى تلويزيونى از آن قهرمانى به عنوان بهترين خاطره ورزشى خود ياد كرد و گفت “آن روزها طلبه جوانى بودم كه به تهران آمده بودم. جو عمومى در تهران عليه تيم اسراييل بود و بعد از مسابقه همه مردم شادى خود را از اين پيروزى نشان مى دادند. در تاكسى هم راننده مى گفت ديديد چطور به آن ها گل زديم كه اين ها نارضايتى ملت از همكارى شاه با اسراييل را نشان مى داد.”
ايران و اسراييل در فينال بازى‌هاى آسيايى ۱۹۷۴ تهران هم رو به رو شدند كه ۱۰۰ هزار تماشاچى داشت و به برترى ايران انجاميد.
اسراييل در بازى‌هاى آسيايى ۱۹۷۰ و ۱۹۷۴ ميلادى در جمع شش كشور برتر جدول رده‌بندى مدال‌ها قرار گرفت.
آن ها تا پايان بازى‌هاى آسيايى ۱۹۷۴ تهران در صحنه ورزش آسيا حضور مداومى داشتند و حتى يكى از ۳ سهميه فوتبال آسيا در المپيك ۱۹۷۶مونترال را نصيب خود كردند.
اما شدت گرفتن تنش اعراب با اسراييل باعث شد شوراى المپيك آسيا و كنفدراسيون‌هاى اين قاره، تمايلى به ادامه حضور اسراييل در عرصه رقابت‌هاى ورزشى اين قاره نداشته باشند.
قطع روابط دو كشور
دو سال قبل از وقوع انقلاب اسلامى ، اسراييل از صحنه ورزش آسيا جدا شده بود و پس از انقلاب اسلامی، روابط سياسى و اجتماعى دو كشور كاملا قطع شد.
به خاطر حضور كم‌رنگ دو كشور در عرصه مسابقات جهانى، پنج سال طول كشيد تا مجددا نمايندگان آنها مقابل هم قرار بگيرند؛ رقابتى كه اولين و آخرين نبرد ورزشكاران اين دو كشور با يكديگر بعد از انقلاب اسلامى ايران بود.
ميعادگاه آخرين جدال ورزشى ايران و اسراييل، مسابقاتى با عنوان كشتى آزاد و فرنگى قهرمان جهان بود که در سال ۱۹۸۳ به ميزبانى “كى يف” در شوروى برگزار شد؛ جايى كه بيژن سيف‌خانى، فرنگى كار گيلانى وزن ۷۴ كيلوگرم با نتيجه ۷ بر ۴ مقابل رابينسون كوناشويلى پيروز شد.
روزنامه كيهان و مجله كيهان ورزشى كه پرتيراژ‌ترين رسانه‌هاى سياسى و ورزشى وقت بودند، با وجود نهم شدن سيف خانى، عكس او را چاپ كرده و ارزش پيروزى‌اش را كمتر از طلا ندانستند.
اما ناگهان على اكبر ولايتى وزير امور خارجه، دستور بازگشت فورى كاروان كشتى را صادر كرد؛ در حالى که هنوز مسابقات كشتى آزاد آغاز نشده بود.
مجيد تركان ستاره تكنيكى تيم ملى مى‌گويد: “نيمه‌هاى شب وقتى بيدارم كردند، تصور كردم قرار است مربيان تيم ملى، طبقه معمول وزنم را كنترل كنند تا براى وزن‌كشى فردا خيالشان راحت شود. اما گفتند بلند شو زود وسايلت را جمع كن. بايد برگرديم ايران!”
كليه اعضاى تيم به ايران بازگشتند و برخى از مسئولين اعزامى نيز توبيخ شدند.
وزارت خارجه پس از آن اعلام كرد وقتى اسراييل را به رسميت نمى‌شناسيم دليلى ندارد ورزشكاران‌مان با آنها مسابقه بدهند.
سه دهه خوددارى از مبارزه
از “كى يف” ۱۹۸۳ تا امروز، ورزشكاران و تيم‌هاى ورزشى ايرانى از انجام مسابقه با حريفان اسراييلى خوددارى كرده‌اند.
بيشترين تعداد به ورزش كشتى اختصاص دارد اما در فهرست بلندى كه سردار مشايخى رييس سابق بسيج ورزش كشور تهيه كرده، از رشته طناب‌كشى گرفته تا گلبال نابينايان و تيراندازى جانبازان و معلولين را نيز به چشم می‌خورد .
آرش میراسماعیلی، المیپک آتن
شاید مشهورترین ورزشکار ایرانی که به دلیل امتناع از رویارویی با حریف اسرائیلی خود مدال طلای المیپک را از دست، آرش میراسماعیلی باشد. آرش میراسماعیلی که در افتتاحیه مسابقات المپیک، پرچمدار کاروان ورزشی ایران بود و همه طلای او در آتن را قطعی می‌دانستند، در اولین مبارزه خود با بدترین قرعه ممکن روبرو شد. در قرعه‌کشی نام یک جودوکار اسرائیلی برای مبارزه ابتدایی با میراسماعیلی درآمد تا شانس اصلی کسب مدال جودوی ایران بدون رفتن روی تاتامی از المپیک کنار برود. البته پس از پایان المپیک 2004 آتن پاداش صد میلیون تومانی سازمان تربیت‌بدنی که ورزشکاران ایرانی صاحب طلای المپیک آن را می‌گرفتند، به آرش میراسماعیلی هم پرداخت شد.
انصراف شناگر ایرانی
محمد علیرضایی که برای اولین‌بار برای شنای ایران در المپیک سهمیه کسب کرده بود، به دلیل حضور یک ورزشکار اسرائیلی از رقابت در صحنه المپیک بازماند. در مسابقات شناى المپيك پكن، شناگر ايرانى در خط يك قرار داشت و “تام بيرى” شناگر اسراييلى در خط ۷.
ابتدا على كفاشيان دبير وقت كميته ملى المپيك اعلام كرد هيچ مشكلى نيست و عليرضايى مى‌تواند مسابقه دهد. اما ساعتى بعد و پس از استعلام از تهران، در حالى كه فقط نيم ساعت به مسابقه مانده بود، اين شناگر انصراف داد! رئيس فدراسيون شنا كناره‌گيرى عليرضايى را ابتدا به دليل سرماخوردگى، سپس آپانديس و فرداى آن روز هم فتق شناگر ايرانى عنوان كرد. زيرا ژيل ديويس، سخنگوى كميته بين المللى المپيك گفته بود طبق قوانين بازى جوانمردانه، چنانچه معلوم شود او تعمدا از حضور در رقابت‌ها خوددارى كرده تصميمات جدى اتخاذ مى‌شود.
دیگر ورزشکاران
از امیر رضا خادم قهرمان کشتی آزاد ایران تا فاطمه برقول که در یکی از تورنمنت‌های بین‌المللی شطرنج نابینایان از رقابت با شطرنج‌باز نابینای اسراییلی کناره‌گیری کرد، در این لیست حضور دارند.
*صالح نجفی شطرنج باز ۱۰ ساله ایرانی که سال ۱۳۸۰ در مسابقات بین‌المللی شطرنج نونهالان به خاطر همگروهی با یک شطرنج باز نونهال اسرائیلی از مسابقات کنار کشید.
*تیم فوتسال دانشجویان ایران که سال ۱۳۸۲ به سرپرستی محمد دادکان به مسابقات جهانی دانشجویان رفت و به خاطر همگروهی با تیم فوتسال دانشجویان اسرائیل از تورنمنت کناره‌گیری کرد.
*فرخنده سلیماني در سال ۱۳۸۶ در یک تورنمنت تنیس روی میز از قضاوت دیدار پینگ‌پنگ باز اسرائیلی با یک ورزشکار دیگر انصراف داده بود.
*عباسعلی اکبری در مسابقات جهانی طناب‌کشی در مهر ۱۳۸۵ در هلند که داوری یکی از مسابقات تیم طناب‌کشی اسرائیل را نپذیرفته بود.
* حرکت غلامحسین ذوالقدر تکواندوکار ایرانی كه در مهرماه سال ۱۳۸۵ پس از موفقیت در تورنمنت کرواسی، به خاطر حضور یک تکواندوکار اسرائیلی در بین سه نفر برتر آن وزن، اصلاً روی سکو نرفت و قید به گردن انداختن مدال آن مسابقات را زد. تیم ملی گلبال نابینایان ایران هم که سال ۱۳۸۲ در یک تورنمنت بین‌المللی از رقابت با تیم گلبال اسرائیل انصراف داده بود .
*جواد محجوب، امیر قاسمی نژاد، بهزاد وحدانی و قاسم نوری‌زاده در رشته جودو، کمال علی‌خواه در سامبو، علیرضا ادهمی، علی پاکدامن، شروین و شایان طلوعی، امیر رضا کنعانی، محمد خمسه، حامد صداقتی، سیدحسین عابدی، محمدحسین ابراهیمی، حامد صیاد قنبری و بهداد مرادی در رشته شمشیربازی، سعید کروندی داور تکواندو و حسین حضرتی در رشته ووشو از دیگر ورزشکارانی هستند که در مسابقات جهانی از رقابت با اسرائیلی‌ها خودداری کرده‌اند.
اما حمایت از مردم فلسطین و اعتراض نسبت به سیاست های رژِم اشغالگر قدس، تنها در میان ورزشکاران ایرانی وجود ندارد. در سال‌های گذشته برخی از بزرگترین ورزشکاران جهان نیز، اعتراضات خود نسبت به کشتار مردم در غزه و سیاست‌های اشغالگرانه اسرائیل اعلام کرده‌اند.
کریستیانو رونالدو مرد سال فوتبال جهان 
رونالدو، كفش‌های طلای خود را براي حمايت از كودكان فلسطيني فروخت و درآمد آن را صرف ساخت مدرسه و مركز خيريه در غزه كرد. اين خبر مدتی به مهم‌ترين خبر رسانه‌های جهان تبديل شده بود.
او در پایان بازى پرتغال با رژیم صهیونیستی، حاضر به تعویض پیراهنش با بازیکن تیم مقابل نشد. او در پاسخ به سوال خبرنگار الجزیره ورزشی مبنی بر این که «شما در خاک اسرائیل هستید یا فلسطین؟» گفت: من در خاک فلسطینم.
پاداش ۹ میلیون یورویی الجزایر هدیه به مردم غزه
بازیکن مسلمان و ستاره تیم ملی الجزایر که در جام جهانی 2014 به همراه تیمش نمایش درخشانی داشت هم از جمله کسانی بود که اعتراضش را به کشتار مردم بی گناه در غزه نشان داد. فغولی به همراه دیگر بازیکنان تیم ملی الجزایر تمام پاداش ۹ میلیون یورویی فیفا را به مردم غزه اهدا کرد.
فغولی در یکی از پست‌هایش از کریس رونالدو بازیکن تیم ملی پرتغال تشکر کرده و نوشته: «کریس، دوست عزیزم! از تو تشکر می‌کنم که از مردم فلسطین حمایت کردی. این کار تو سرمشق بزرگی برای دیگران است.»
مخالفت با برگزاری جام ملت‌های اروپا در سرزمین‌های اشغالی
ادين هازارد ستاره بلژیکی تیم فوتبال چلسی سه سال قبل به برگزاری جام ملت‌های اروپا زیر ۲۱ سال در فلسطین اشغالی واکنش نشان داد. او و ۶۲ نفر دیگر در طوماری خواستار تغییر میزبان مسابقات بودند. دلیل این مخالفت حملات نظامیان رژیم صهیونیستی به غزه در طول برگزاری مسابقات بود. آنها این موضوع را خلاف ارزش‌های ورزشی می‌دانستند.
واکنش مجامع جهانی ورزشی
طى سال هاى اخير مجامع ورزشى جهان واکنش های تندى را نسبت به امتناع ورزشکاران ایرانی بروز داده‌اند و تهديدهاى جدى در خصوص احتمال تحريم و اخراج از مسابقات را به اطلاع مسئولين رشته‌هاى مختلف ورزشى در ايران رسانده‌اند.
مطابق قوانين، براى امتناع از انجام مسابقه بايد يك دليل پزشكى وجود داشته باشد؛ به طور مثال آرش ميراسماعيلى در المپيك آتن، كمر درد شديد را عنوان كرد تا سر وزن نرسد و مجوز عدم مبارزه با ايهود واكس را بگيرد.
امتناع از رويارويى با اسراييل، غير از مجوز پزشكى، مفرهاى ديگرى هم دارد؛ مثلآ در مسابقات جهانى بسكتبال زير ۲۱ ساله هاى جهان در سال ۲۰۰۵، كه حدادى هم به آن اشاره كرده، وقتى ايران با اسراييل هم گروه شد، چند روز ديرتر از مهلت قانونى اقدام به درخواست ويزا كرد تا تاخير سفارت آرژانتين در صدور رواديد را دليل عدم حضور در مسابقات اعلام كند و محروميتى نيز از جانب فيبا گريبان بسكتبال ايران را نگيرد.
امسال در مسابقات جوانان جهان به ميزبانى تركيه، رافائل مارتينتى رييس سوئيسى فدراسيون جهانى كشتى، خطاب به خبرنگاران ايرانى گفت: دوران چشم پوشى “فيلا” سپرى شده است و از اين به بعد اگر كشتى‌گيران شما مقابل حريفان اسراييلى حاضر نشوند، فدراسيون كشتى ايران را با محروميت مواجه مى‌كنيم.
